Nội dung chính
Nằm cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 10 km về phía Tây, Thành cổ Diên Khánh là một trong những công trình quân sự cổ tiêu biểu còn lại ở Việt Nam, mang đậm dấu ấn lịch sử hào hùng của dân tộc trong thời kỳ cuối thế kỷ XVIII.
Thành được xây dựng vào năm 1793 dưới thời chúa Nguyễn Ánh (vua Gia Long sau này), với sự hỗ trợ thiết kế của kỹ sư người Pháp Olivier de Puymanel. Thành có hình lục giác không đều, xây bằng đất, tường thành cao trung bình 3,5 m, dày hơn 1 m, bao quanh bởi hào sâu, có 4 cổng thành chính quay ra bốn hướng. Đây là một trong những pháo đài đầu tiên áp dụng kiểu kiến trúc Vauban – phong cách quân sự phương Tây – vào Việt Nam.
Không chỉ là công trình phòng thủ vững chắc trong cuộc chiến chống nhà Tây Sơn, Diên Khánh còn là trung tâm hành chính, quân sự quan trọng dưới triều Nguyễn. Qua nhiều biến động lịch sử, nơi đây từng chứng kiến sự hiện diện của thực dân Pháp, các phong trào yêu nước, và sau này là nơi ghi dấu tinh thần kháng chiến của nhân dân Khánh Hòa.
Ngày nay, dù chỉ còn lại một phần kiến trúc, Thành cổ Diên Khánh vẫn là biểu tượng lịch sử, là nơi để thế hệ trẻ tìm về với cội nguồn. Giữa lòng đô thị đang đổi thay từng ngày, thành như một chứng nhân trầm mặc, kể lại những trang sử hào hùng của vùng đất Khánh Hòa.
